Dotychczas pozostanie na urlopie wychowawczym miaÅ‚o dla polskich mam tylko jeden wymiar – domowy. Wiemy, jak bardzo dziÄ™ki temu korzystaÅ‚o dziecko, jednoczeÅ›nie dla mamy oznaczaÅ‚o to zazwyczaj caÅ‚kowite odciÄ™cie od zawodowych obowiÄ…zków, źródÅ‚a finansów, możliwoÅ›ci rozwoju w firmie czy podążaniu za jej dziaÅ‚aniami.

Polscy pracodawcy z Å‚atwoÅ›ciÄ… i nagminnie kÅ‚adli przysÅ‚owiowy krzyżyk na dotychczasowych pracownicach. ZaÅ› same zainteresowane rzadko oÅ›mielaÅ‚y siÄ™ zaproponować swoim zwierzchnikom jakÄ…kolwiek formÄ™ wspóÅ‚pracy podczas zakÅ‚adanej przerwy wychowawczej. Może czas siÄ™gnąć do innych wzorów?

Newsweek donosi, czyli jak siÄ™ to robi na Wyspach
NowÄ… politykÄ™ wobec kobiet, które zdecydowaÅ‚y siÄ™ przerwać pracÄ™ na czas wychowania dzieci wprowadzajÄ… w Wielkiej Brytanii gÅ‚ównie duże, miÄ™dzynarodowe koncerny – pisze Emily Flynn Vencat w artykule „Getting back on track”. W zwiÄ…zku ze starzeniem siÄ™ spoÅ‚eczeÅ„stwa i spadkiem jego produkcyjnoÅ›ci mamy odchodzÄ…ce na urlopy wychowawcze zaczÄ™to postrzegać jako wartoÅ›ciowych pracowników, którym nie można pozwolić stracić kontaktu z firmÄ… ani tym bardziej odejść bÄ…dź zrezygnować z pracy, co zazwyczaj miaÅ‚o miejsce po wykorzystaniu urlopu. OczywiÅ›cie dotyczy to gÅ‚ownie kobiet zajmujÄ…cych wyższe stanowiska, niemniej jednak możliwość wykonywania podczas tak dÅ‚ugich przerw choć części zadaÅ„ i negocjowanie za nie pÅ‚atnoÅ›ci czy warunków pracy pozwala mamom trzymać rÄ™kÄ™ na pulsie, daje poczucie nieprzerwanego rozwoju zawodowego oraz bezpieczeÅ„stwa finansowego i pewnoÅ›ci zatrudnienia, a także uÅ‚atwia powrót do firm.

DziaÅ‚ania, które siÄ™ sprawdziÅ‚y
Okazuje siÄ™, że i w Polsce takie dziaÅ‚ania majÄ… racjÄ™ bytu. Dowodzi tego zrealizowany na Dolnym Å›lÄ…sku projekt „Rodzic-pracownik”, promujÄ…cy wÅ›ród pracowników i pracodawców elastyczne formy zatrudnienia i pracÄ™ na odlegÅ‚ość. Model EFZ zakÅ‚ada przede wszystkim perspektywiczne i otwarte myÅ›lenie obu stron, bo – jak pisze Szymon Gawryszczak, dyrektor Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej we WrocÅ‚awiu – „sprawne zarzÄ…dzanie pracownikami budowane w oparciu o indywidualne plany każdego z nich – z macierzyÅ„skim wÅ‚Ä…cznie – to prawdziwe wyzwanie, zaÅ› z pozoru oczywiste rozwiÄ…zania napotykajÄ… jednak na przeszkody. Najczęściej wynikajÄ… one z silnego przywiÄ…zania do schematów i utartych metod pracy. IstniejÄ… obawy przed niemożliwoÅ›ciÄ… sprawowania osobistej kontroli nad pracownikiem i trudne do pokonania, irracjonalne zaÅ‚ożenie, że praca wykonana poza biurem jest mniej warta.” DecydujÄ…c siÄ™ na EFZ pracodawca musi zaryzykować i zaufać kompetencjom swojego pracownika oraz dobrze zaplanować sposób weryfikacji jego dziaÅ‚aÅ„, ten ostatni zaÅ› musi wykazać siÄ™ Å›wietnÄ… organizacjÄ… pracy, umiejÄ™tnoÅ›ciÄ… zarzÄ…dzania czasem, zaangażowaniem i samomotywacjÄ…, ale tych cech zazwyczaj nie brak mÅ‚odym mamom. Taki ukÅ‚ad powinien zagwarantować pÅ‚ynnÄ… wspóÅ‚pracÄ™ i obustronne zadowolenie. 

Dla kogo elastyczna praca?
Nie oszukujmy siÄ™, że każde zajÄ™cie może być wykonywane w domu czy poza miejscem pracy. Nie bÄ™dzie miaÅ‚a takiej możliwoÅ›ci mama pracujÄ…ca w sklepie, w okienku bankowym czy stewardessa – tu ewentualnie wchodzi w grÄ™ tylko praca w niepeÅ‚nym wymiarze godzin. Dlaczego jednak swoich obowiÄ…zków nie mogÅ‚aby na odlegÅ‚ość wypeÅ‚niać np. mama-tÅ‚umacz, ksiÄ™gowa, grafik, telemarketer, redaktor, inżynier, architekt, informatyk, doradca, szkoleniowiec, fryzjer, przedstawiciel handlowy, windykator, bankowiec, marketingowiec? Ich staÅ‚a obecność w biurze nie jest niezbÄ™dna, można Å‚atwo okreÅ›lić, jakie sÄ… oczekiwane rezultaty ich pracy oraz sposób i czÄ™stotliwość kontaktu ze zwierzchnikiem, mogÄ… one nadal pracować w swojej firmie lub być zatrudniane na umowÄ™ o dzieÅ‚o do zewnÄ™trznych projektów, a pracodawca nie poniesie tym samym kosztów zatrudnienia i szkolenia nowego pracownika. 

Mama z inicjatywÄ…
Mamy na urlopach wychowawczych mogÄ… także we wÅ‚asnym zakresie szukać dziedzin, w których mogÅ‚yby siÄ™ realizować. Na poczÄ…tku muszÄ… okreÅ›lić, w czym majÄ… doÅ›wiadczenie, jakimi narzÄ™dziami pracy dysponujÄ… (komputer, dostÄ™p do sieci) i w jakich obszarach zawodowych chciaÅ‚yby zaistnieć. Drugi etap to znalezienie zainteresowanego nami pracodawcy lub zainicjowanie wÅ‚asnej dziaÅ‚alnoÅ›ci. Jest to proces żmudny i czasochÅ‚onny, tylko tak jednak uda nam siÄ™ wyjść poza zamkniÄ™ty wybór dziecko-praca. I tylko w ten sposób udowodnimy, że mamy na wychowawczym to olbrzymi potencjaÅ‚ na rynku pracy. Trzeba im tylko pozwolić efektywnie zawodowo przejść przez rodzicielstwo – z pożytkiem dla każdego przedsiÄ™biorstwa, które tym samym może powiÄ™kszyć chwalebnÄ… listÄ™ firm przyjaznych mamie przygotowywanÄ… co roku przez GazetÄ™ WyborczÄ….

Małgorzata Sikorska
redaktor