Kiedy należy zdecydować sie na wykonanie tego badania w ciąży?
Kilka sÅ‚ów na temat sposobu jego przeprowadzania?
Co czuje mama?
DziÄ™ki wspóÅ‚pracy genetyków i lekarzy poÅ‚ożników diagnostyka prenatalna staÅ‚a siÄ™ bardziej dostÄ™pna w praktyce klinicznej. DecyzjÄ™ o poddaniu siÄ™ amniopunkcji genetycznej podejmuje zazwyczaj kobieta po konsultacji ze swoim lekarzem prowadzÄ…cym. (Lekarze rekomendowani przez naszych czytelników) Ma to miejsce wówczas, kiedy pojawiajÄ… siÄ™ obawy co do nieprawidÅ‚owoÅ›ci chromosomalnych rozwijajÄ…cego siÄ™ dziecka - wiek powyżej 35. roku życia, wczeÅ›niejsze urodzenie dziecka z wadami lub wystÄ™powanie wad w rodzinie, a także wczeÅ›niejsze niepowodzenia poÅ‚ożnicze - poronienia, porody przedwczesne, obumarcie dziecka w czasie trwania ciąży.
LÄ™k, który towarzyszy niepewnoÅ›ci o zdrowie maleÅ„stwa jest silnym przeżyciem potÄ™gowanym Å›wiadomoÅ›ciÄ… poddania siÄ™ badaniu inwazyjnemu w tak wczesnych tygodniach ciąży. Kobiety obawiajÄ… siÄ™ jego technicznej strony, gdyż nie sÄ… pewne czy to boli i czy nie dojdzie do uszkodzenia dziecka. Dodatkowo przeraża niewiadoma wyniku. Na czym zatem polega przeprowadzenie tego badania?
AmniopunkcjÄ™ genetycznÄ… wykonuje siÄ™ pomiÄ™dzy 12. a 18. tygodniem ciąży. Samo badanie trwa od 20 do 30 minut. Kobieta leży w pozycji na plecach, a jej ciaÅ‚o jest tak osÅ‚oniÄ™te, aby widoczny byÅ‚ tylko brzuch. Każdorazowo przeprowadzane jest pod kontrolÄ… ultrasonografu, który zapewnia bezpieczeÅ„stwo ukrytemu w macicy dziecku. Po odkażeniu miejsca wkÅ‚ucia, przez powÅ‚oki brzucha lekarz wprowadza igÅ‚Ä™ amniopunkcyjnÄ… do pÄ™cherza pÅ‚odowego, skÄ…d pobiera niewielkÄ… ilość pÅ‚ynu owodniowego. Przed zabiegiem i po jego zakoÅ„czeniu sprawdza siÄ™ u matki tÄ™tno i ciÅ›nienie krwi, a u dziecka pracÄ™ serca.
Tak jak po każdym zabiegu inwazyjnym istnieje możliwość wystąpienia powikłań i wcześniejszego zakończenia ciąży. Ich odsetek jest niski. Koleje bardzo trudne dla kobiety przeżycie to ponad trzytygodniowe oczekiwanie na wynik. Jest to czas, kiedy zaczynają narastać wątpliwości odnośnie zdrowia dziecka.
Kiedy zastanawiaÅ‚am siÄ™ dlaczego amniopunkcja genetyczna jest tak trudnym życiowym doÅ›wiadczeniem doszÅ‚am do przekonania, że ma to zwiÄ…zek z wkroczeniem matki w obszar kompetencji zastrzeżonych zazwyczaj dla losu bÄ…dź też Pana Boga. KonsekwencjÄ… poddania siÄ™ badaniu jest zazwyczaj wyobrażenie sobie dalszego przebiegu wypadków. Poczucie odpowiedzialnoÅ›ci za decyzjÄ™ w sprawie życia i Å›mierci dziecka, miÅ‚oÅ›ci i odrzucenia jest sytuacjÄ…, która doprowadza do powstania licznych wewnÄ™trznych konfliktów i urazów. W każdym bowiem przypadku uzyskanie wyniku negatywnego lub tylko snucie rozważaÅ„ na ten temat wiąże siÄ™ ze stratÄ… - stratÄ… zdrowego dziecka, marzeÅ„ dotyczÄ…cych przyszÅ‚oÅ›ci, a także stratÄ… poczucia wÅ‚asnej wartoÅ›ci z powodu niemożnoÅ›ci urodzenia zdrowego dziecka. Okazuje siÄ™, że samo badanie i uzyskanie prawidÅ‚owego wyniku nie u wszystkich zmniejsza lÄ™k. W dalszym ciÄ…gu rodzicom towarzyszy niepokój w zwiÄ…zku z oczekiwaniem na narodzenie dziecka. Przyczyny takiego stanu można dopatrywać siÄ™ w tym, że przeżyli oni moment zwÄ…tpienia w jego zdrowie. Zdarza siÄ™, że efektem tego traumatycznego wydarzenia jest zjawisko podÅ›wiadomego poszukiwania nieprawidÅ‚owoÅ›ci u dziecka w pierwszym roku jego życia.
TÄ™ trudnÄ… decyzjÄ™ o wykonaniu badaÅ„ majÄ…cych okreÅ›lić stan zdrowia nienarodzonego jeszcze dziecka podejmujÄ… zazwyczaj oboje rodzice. Jedna trzecia z nich twierdzi, że w zwiÄ…zku z tym w ich małżeÅ„stwie pojawia siÄ™ zdecydowanie wiÄ™cej napięć i konfliktów.
dr Jadwiga Åuczak-Wawrzyniak
psycholog kliniczny
instruktor Szkoły Rodzenia